„Jaki portfel?” – to chyba najczęściej zadawane pytanie przez początkujących. Postaram się przedstawić najbardziej znane, różnice między nimi, zalety oraz wady.
Portfele na PC (Windows/MacOS/Linux)
- Bitcoin Core – jest to podstawowy klient. Sieć bitcoin to sieć uruchomionych klientów Bitcoin Core. To one przechowują pełną kopię wszystkich transakcji od początku istnienia bitcoina i udostępniają go innym klientom. Zbierają nowe transakcje, weryfikują je, a następnie przekazują dalej aż jakiś miner dołączy je do kolejnego bloku w blockchainie. Dużą wadą jest to, że obecnie blockchain zajmuje około 60 GB, a udostępnianie go innym klientom pożera około 200 GB uploadu miesięcznie, co może być dużym problemem gdy ma się limit na internet. Zaletą jest to, że jesteś częścią sieci bitcoin i twój własny klient weryfikuje twoje transakcje. Klucze zabezpieczamy nadając hasło szyfrujące plik wallet.dat i robiąc kopie zapasowe.
- Armory – portfel z zaawansowanymi możliwościami, który ma przede wszystkim na względzie bezpieczeństwo. Może być za trudny dla początkującego ze względu na masę opcji. Również korzysta z pełnej kopii blockchaina.
- Electrum – „lekki” portfel niewymagający ściągania całego blockchaina. Jest to portfel HD (Hierarchical Deterministic). Zaletą portfeli HD jest to, że nie potrzeba szyfrować pliku z kluczami i robić kopii zapasowych, ponieważ klucze są generowane na podstawie seeda. Seed to losowa sekwencja 12-24 słów angielskich. Kopię zapasową można zrobić na kartce (i pilnować, żeby nie wpadła w niepowołane ręce). Po reinstalacji systemu wystarczy wpisać seed i wszystkie nasze adresy zostaną odtworzone. Electrum bazuje na sieci serwerów.
- Multibit HD – „lekki” portfel, także typu HD. Po uruchomieniu ściąga niewielką część blockchaina. pobiera drobne płatności : 1000 satoshi (0,00001 BTC) przy każdej transakcji.
- GreenAddress – portfel działający jako rozszerzenie przeglądarki Chrome. Jest to portfel HD z dodatkowym szyfrowaniem seeda (nawet jeśli seed wpadnie w czyjeś ręce to ktoś musiałby jeszcze złamać hasło). Jest to portfel typu MultiSig – każda transakcja wymaga podpisów 2 kluczami. Jeden masz ty, a drugi GreenAddress. Przyznam, że bardzo podoba mi się ten portfel – jest dość rozbudowany, a jednocześnie niezwykle prosty w obsłudze
Portfele na telefon
- Mycelium – najczęściej polecany portfel na Androida (ale jest też na iOS). Portfel HD, duże możliwości i ciągle intensywnie rozwijany. Również go polecam
- Breadwallet – najczęściej polecany portfel na iOS, bardzo prosty w obsłudze. Jest to także portfel typu HD.
- Bitcoin Wallet – chyba pierwszy portfel, jaki powstał na Androida. Wymaga robienia kopii zapasowej pliku z kluczami, ponieważ nie jest to portfel HD. Prosty w obsłudze.
Portfele online
- Bitgo – portfel MultiSig oraz HD. Każde konto posiada 3 klucze. Transakcja będzie wysłana wtedy, gdy zostanie podpisana przez 2 z nich. Nie wdając się w szczegóły chodzi o to, że użytkownik posiada 2 klucze (jeden do podpisywania transakcji, a drugi zapasowy w razie np. bankructwa Bitgo), 1 klucz ma Bitgo, który sygnuje transakcje podpisane przez użytkownika. Bitgo nie ma więc żadnej możliwości kradzieży naszych środków. Używałem tego portfela przez kilka miesięcy i zrobił na mnie bardzo dobre wrażenie (dbałość o bezpieczeństwo wydaje się czasami aż przesadzona).
- GreenAddress (już opisany powyżej)
- Coinkite – bardzo rozbudowany portfel MultiSig – można utworzyć portfel aż do 15 możliwych kluczy – i np. wymagać aby transakcja była podpisana przez 5 lub 10 z nich. Jest to dobre rozwiązanie np. dla firm, gdzie o pieniądzach decyduje kilka osób – jeśli np. jest 5 współwłaścicieli firmy i większość jest potrzebna do ruszenia pieniędzy z konta to możemy założyć konto MultiSig 3/5 i dać do niego dostęp każdemu ze współwłaścicieli. Gdy 3 z nich podpisze transakcje swoim kluczem to transakcja dojdzie do skutku. W Coinkite można też używać zwykłego konta HD.
- Coinbase, Circle, Xapo – to tzw. banki bitcoinowe. Zapewniają wygodę i brak zmartwień o to, że jakiś haker ukradnie ci klucze, ponieważ nie kontrolujesz żadnych kluczy. Ma to też poważne wady. Twoje wydatki są śledzone. Zdarza się, że Coinbase czy Circle zawieszają konta użytkowników, ponieważ nie podoba im się, że wydają pieniądze na hazard lub jakąś podejrzaną działalność. Oczywiście w przypadku bankructwa danej firmy nie masz co liczyć na odzyskanie swoich bitcoinów. Kto nie ma kluczy nie jest tak naprawdę ich właścicielem. Banki bitcoinowe być może są konieczne do masowej akceptacji, ponieważ dla przeciętnego człowieka konieczność właściwej ochrony swoich kluczy może być zbyt wielkim wyzwaniem i woli on zaufać bankowi, tak jak robi to trzymając w banku pieniądze. Jednak jest to pewne zaprzeczenie idei bitcoina.
Portfel papierowy
- Bitaddress – klucz do bitcoinów możemy trzymać także na papierze. Ten typ portfela służy do długoterminowego trzymania kluczy poza dostępem do internetu, a więc bez ryzyka kradzieży przez hakerów. Klucze powinny zostać wygenerowane na komputerze bez dostępu do internetu, żeby zachować maksymalne bezpieczeństwo. W tym celu najlepiej skopiować wcześniej stronę Bitaddress z Githuba (opcja Download ZIP).
Portfele sprzętowe
- Trezor – pierwszy portfel sprzętowy produkowany przez czeską firmę SatoshiLabs. Bezpieczeństwem dorównuje metodom przechowywania kluczy w maszynie bez dostępu do internetu (tzw. cold storage). Klucze znajdują się bowiem w urządzeniu i są wykorzystywane do podpisywania transakcji, ale nigdy nie opuszczają urządzenia. Same urządzenie zabezpieczamy co najmniej 6 cyfrowym PINem, a każda pomyłka wydłuża czas oczekiwania na kolejną szansę, co zabezpiecza przed atakiem brute-force. Na początku zapisujemy seed, gdyż jest to portfel HD (w razie awarii urządzenia jesteśmy za pomocą seeda odzyskać swoje klucze np. w portfelu Mycelium). Trezora można użyć nawet na zawirusowanym komputerze i to także podczas generowania seeda. Sam obecnie używam Trezora.
- Ledger – tani portfel sprzętowy bez ekranu, trochę mniej wygodny niż Trezor i do wygenerowania seeda wymaga komputera niezainfekowanego (aby seed nie został skradziony). Ale jeśli to wymaganie zostanie spełnione to później można używać go bezpiecznie w każdych warunkach. Ledger intensywnie się rozwija i jest naprawdę dobrą alternatywą dla Trezora.
- Keepkey – najnowszy portfel sprzętowy, bezpieczeństwem dorównuje Trezorowi i jest od niego ładniejszy, ale kosztuje ponad 2 razy tyle.
Podsumowanie
Na pytanie „Jaki portfel?” odpowiem tak: jeśli najbardziej ufasz sobie to sam najlepiej wybierzesz taki jaki ci pasuje. Jeśli ważna jest dla ciebie opinia społeczności to odpowiem, że z portfeli na PC najczęściej polecany na reddicie jest Electrum, na telefony komórkowe Mycelium dla Androida lub Breadwallet na iOS, portfele online to Coinkite, nieopisany tu Copay oraz GreenAddress oraz Coinbase. Jeśli chodzi o portfele sprzętowe to wszystkie są gorąco polecane, choć Keepkey razi ceną.